قبل از اجرا و تصمیم گیری پیرامون کفسازی بتنی بایستی موارد زیر قبل از اجرا توسط مشاورفنی و پیمانکار پروژه تعیین شود:

  • مصالح مورد استفاده در لایه ساب بیس و بیس
  • تجهیزات و مصالح لایه های محافظ ، تاخیر انداز و مانع انتقال رطوبت
  • ضخامت بتن ریزی
  • مقاومت فشاری و مقاومت خمشی بتن
  • طرح اختلاط بتن
  • جزئیات و مکان های درزهای انبساطی، انقباضی و اجرایی
  • مسلح سازی (نوع، مکان و اندازه)
  • پرداخت سطح
  • ویژگی سطح نهایی
  • اختلاف ارتفاع (ساب بیس و بیس و ضخامت بتن و سطح نهایی)
  • عمل آوری بتن
  • مصالح پرکننده درزها و نحوه و زمان اجرای آن
  • جایگذاری مصالح ویژه و مورد نیاز
  • جلسات هماهنگی قبل از اجرا، کیفیت و ارزیابی های کنترلی

سیستم های تحکیم بیس و خاک

عملکرد کلی کفسازی های بتنی بر روی زمین بستگی به عملکرد مشترک سیستم عملکردی زمین و کفسازی بتنی دارد.
بنابراین بایستی توجه ویژه ای به الزامات آماده سازی شامل تراکم مناسب سایت محل انجام شود.
در بسیاری از موارد نتایج آزمایشات مقدار رطوبت و تراکم خاک نشانگر مقاومت زمین در مقابل تنش های وارده است.

یک لایه با ضخامت کم از مصالح سازگار، دانه بندی شده و دانه ای (granular) برای کنترل بهتر ضخامت بتن و کاهش اصطکاک بین مصالح بیس و کفسازی بتنی بکار می رود.

برای اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع می توان به ACI 360 مراجعه نمود.

سیستم های تحکیم base و خاک

مصالح و تجهیزات حافظ رطوبت

استفاده از مصالح حافظ رطوبت در کفسازی بتنی بر روی زمین های حساس به رطوبت مانند وینیل، مشمع فرشی، چوب، فرش، لاستیک، پوشش کف نشت ناپذیر، چسب ها، تجهیزات حساس به رطوبت، محصولات یا محیط های موجود کنترل رطوبت و سردخانه ها الزامی است.

مصالح تاخیر انداز انتقال رطوبت به مصالحی برای به حداقل کاهش دادن انتقال رطوبت از منابع خارجی به سطح کفسازی بتنی شده گفته می شود.

الزامات عملکردی مصالح پلاستیکی تاخیر انداز انتقال رطوبت در تماس با خاک یا مصالح دانه ای در زیر کفسازی بتنی در استاندارد ASTM E1745 شرح داده شده است.
این مصالح عموما مطابق با استاندارد ASTM E96 دارای نرخ انتقال رطوبت perms 0.3 می باشد.

در قدیم پوشش های پلی اتیلن با ضخامت کم (در حدود mm 0.15) استفاده می شد.
اما کمیته تدوین به شدت توصیه می کند که مصالح بایستی مطابق استاندارد ASTM E1745 در ضخامت کمتر از mm 0.25 نباشد.

به منظور افزایش مقاومت در برابر انتقال رطوبت و دوام بیشتر در حین و بعد از نصب افزایش ضخامت توصیه می شود.
بسیاری از مصالح پیشنهاد شده توسط پیمانکاران و طراحان قابلیت به تاخیر انداختن مسیر انتقال رطوبت را ندارند.
با توجه به آزمایش مندرج در استاندارد ASTM E1643 مصالح تاخیر انداز انتقال رطوبت بایستی نرخ انتقال perms 0.00 داشته باشند.

همچنین بر طبق استاندارد ASTM E1643 مقدار هم پوشانی مصالح تاخیر انداز انتقال و مانع رطوبت بایستی در حدود mm 150 باشند. درزها و نقاط نفوذپذیر بایستی مطابق پیشنهاد سازنده توسط چسب ها یا نوارهای آببند کنترل شوند.

تصمیم مبنی بر قرار دادن مصالح تاخیر انداز در انتقال رطوبت در تماس مستقیم با کفسازی بتنی قرار گرفته بر روی زمین یا مصالح دانه بندی و تثبیت در هر پروژه توسط متخصص کفسازی به صورت مجزا بایستی بررسی شود.

برای محیط ها و مصالح کفسازی بتنی حساس به رطوبت جایگذاری کفسازی بتنی در تماس مستقیم با تاخیراندازها یا موانع انتقال رطوبت مانع از اشباع شدن سطح زیرین از آبهای خارجی ناشی از بارش، ترکم، شستشو و عمل آوری می شود.
بایستی به منظور جلوگیری از آسیب دقت و حساسیت لازم صورت گیرد.

در مقایسه با جایدهی مشابه کفسازی بتنی بر روی سطح زهکشی شده، کفسازی بتنی قرار گرفته بر روی لایه های تاخیر انداز یا مانع انتقال رطوبت در ساعات اولیه بعد از ریختن و جایدهی در طول دوره ی انقباض و خشک شدگی و تغییرات محیط، دارای تغییرات طولی و نشست بیشتری است.

بنابراین در زمان طراحی بایستی به منظور ممانعت از این دسته حرکت ها اقدامات لازم صورت گیرد.
همچنین در صورت حضور آرماتورها ترک های ناشی از شدت بر روی آرماتورها به دلیل افزایش نشست ناشی از آب انداختگی بیشتر می شود.

بدیهی است بتنی که بخشی از آب خود را به علت نفوذ به لایه ی پائینی از دست می دهد سریعتر از بتنی خشک می شود که آب خود را از دست نمی دهد.

در این دوره ها لزوم پرداخت بر روی سطوح بالایی حتی در صورت سخت شدن لایه ی پایینی احساس می شود.
در چنین شرایطی کاهش در میزان صافی سطح همچنین طبله کردن و بعضی دیگر از خرابی ها نظیر به دام افتادن هوا و آب در سطح زیرین اتفاق بیفتد.

مسلح سازی برای جلوگیری از رشد و گسترش ترک ها

مسلح سازی برای جلوگیری از رشد و گسترش ترک ها

آرماتورها به منظور کنترل و ممانعت از انقباض ها در بتن به کار گرفته می شوند.

حضور آرماتور ممکن است باعث افزایش تعداد ترک های تصادفی عموما در محل های درزهای با فاصله بیشتر از هم می شود.
آرماتورها در کفسازی بتنی غیرسازه ای قرار گرفته بر روی زمین در ابتدا به منظور کنترل عرض ترک های تشکیل شده است.

مسلح سازی در کفسازی بتنی عموما به شکل های میلگردهای با سایز مختلف، سیم ها و مفتول ها، الیاف فولادی یا سیستم های پس کشیده است. لازم به ذکر است، عملیات اجرایی بسیار موفقی نیز از ترکیب شیوه های مسلح سازی تجربه شده است.

عموما، در کفسازی بتنی غیرسازه ای مسلح نمودن سیستم کفسازی تاثیر بسیاری بر کنترل انقباض های ناشی از تغییرات حجمی دارد.

در ادامه به رابطه ی حجم مسلح نمودن کفسازی بتنی و فاصله ی درزها اشاره می شود .

ترک های انقباضی و حرارتی در کفسازی بتنی غیرمسلح قرار گرفته بر روی زمین در سطح کفسازی بتنی بوجود می آید.
این ترک ها دارای طول بلند و عمق بسیار اندکی در سطح می باشند.
به منظور حداکثر اثرگذاری در کنترل ترک های انقباضی و حرارتی بایستی مسلح نمودن در یک سوم بالایی ضخامت کل کفسازی بتنی انجام شود.

انجمن WRI (Wire Reinforcement Institute) توصیه می کند مسلح سازی در کفسازی های بتنی در فاصله ی mm 50 از سطح بالایی یا در بین یک سوم بالایی ضخامت دال (نزدیک ترین فاصله به سطح نهایی کفسازی بتنی) انجام گیرد.
مسلح سازی باید در فاصله ی حدودی mm 50 از لبه ی سطح گسترش یابد.

میلگردها یا آرماتورهای پس تنیده باید به منظور جلوگیری و به حداقل رساندن حرکت در طول جایدهی و پرداخت نهایی در انتها به یکدیگر متصل شوند.

در هنگام استفاده از سیم های شبکه ای برای مسلح سازی به دلیل انعطاف پذیری بالای آنها بایستی در هنگام جایگذاری و پرداخت بتن اقدامات لازم را جهت ممانعت از حرکت آنها در نظر گرفت.

سیم های شبکه ای برای مسلح سازی نبایستی بر روی زمین قرار داده شوند و بعد از بتن ریزی به بالا کشیده شوند.
بعد از قرار دادن و اجرای بتن نبایستی با کفش از روی آنها عبور کرد.

استفاده از اسپیسر های مناسب به منظور تنظیم ارتفاعی مناسب سیم های شبکه ای برای مسلح سازی لازم و ضروری است.
این اسپیسرها بایستی به دلیل ممانعت از تغییر شکل سیم ها تحت بارهای ترافیکی، به هم نزدیک باشند.
در صورت استفاده از سیم های قطور و سنگین و اجرای دو لایه مش می توان فواصل اسپیسرها را افزایش داد.

آرماتورها و سیم های شبکه ای برای مسلح سازی بایستی در درزها (طراح اجازه باز بودن درز را می دهد) به منظور کنترل کاهش احتمال وقوع ترک های انقباضی و حرارتی در پانل های مجاور قطع شوند.
در مکان هایی که مسلح سازی در درزها به صورت پیوسته انجام می شود، به علت قیدها و محدودیت ها ترک هایی در پانل های مجاور رخ می دهد.

در مسلح سازی اصولی و کافی، قطع آرماتورها در خارج از درزها مقدار ترک ها را به شدت کاهش می دهد.
برخی از طراح ها اتصالات کوچکی را در ردزها به وسیله آرماتور به منظور عدم انجام داول بارها در انتقال تنش ها به پانل های مجاور انجام می دهند.

در ادامه به بررسی و تشریح انواع دیگر مسلح سازی و کاتر زنی اصولی می پردازیم.

 

بتن با مقاومت زیاد و نحوه ساخت آن چیست؟

بتن ریزی در سرما و استفاده از ضد یخ بتن